- دسته بندی: حقوق مهندسی, نظارت ساختمان
- آیا تعهد مالک، ناظر را از مسئولیت نجات می دهد؟
- حامد یگانه فر
- ۱۴۰۳/۱۲/۱۱
- بدون دیدگاه
آیا تعهد مالک، ناظر را از مسئولیت نجات می دهد؟
فهرست مطالب
فرض کنید یه روز صبح توی کارگاه ساختمانی‌تون ایستادید و همه چیز مثل همیشه پیش می‌ره. یه جایی از پروژه مسائل ایمنی رعابت نمی کنن و شما میخاید این را گزارش کنید یهو مالک پروژه میاد و می‌گه: “نگران نباش، هر مشکلی پیش بیاد، من تعهد دادم که خودم حلش کنم.”
فکر می‌کنید دیگه خیالتون راحته و می‌تونید چشماتون رو روی همه چیز ببندید؟ اما اگه یه اتفاق بد بیفته چی؟ کی جواب می‌ده؟
این مقاله قراره همین موضوع رو باز کنه و نشون بده چرا نقش شما به عنوان ناظر، چیزی نیست که بشه با یه امضا یا قول مالک کنارش گذاشت.
اینجا می‌فهمید که مسئولیت‌های قانونی و عملی شما چقدر وزن داره و چرا نمی‌تونید فقط به حرفای روی کاغذ تکیه کنید. این اطلاعات برای هر ناظری که نمی‌خواد تو موقعیت‌های سخت غافلگیر بشه یا زیر بار مسئولیت‌های سنگین کمر خم کنه، حیاتیه. چون توی دنیای واقعی ساخت‌وساز، دونستن این چیزا می‌تونه تفاوت بین یه پروژه موفق و یه فاجعه رو رقم بزنه.
نظارت و ایمنی، دو رکن اصلی کارگاه
نظارت و ایمنی توی کارگاه‌های ساختمانی مثل دو بال یه پرنده‌ان؛ اگه یکی نباشه، کار لنگ می‌مونه!
نظارت: ناظر مثل یه عقاب تیزبینه که باید همه چیز رو زیر نظر داشته باشه؛ از اینکه کارها درست اجرا بشن و گوشه کارگاه خطری کسی رو تهدید نکنه.
ایمنی: این دیگه جای شوخی نداره! یه لحظه غفلت می‌تونه جون آدما رو به خطر بیندازه. برای همین، ناظر باید همیشه حواسش جمع باشه و نذاره مالک یا پیمانکار از زیر بار مسئولیت شونه خالی کنن.
تعهد مالک، ناجی یا دام؟
خیلی وقتا مالک میاد و می‌گه: “مهندس ، من تعهد می‌دم که اگه چیزی شد، خودم جواب می‌دم، تو فقط گزارش نده!” حالا سوال اینجاست: این تعهد واقعاً ناظر رو از مسئولیت نجات می‌ده؟
- جواب کوتاه: نه، نه کاملاً!
- چرا؟ از نظر حقوقی، چیزی به اسم “ضمان مالم یجب” داریم که می‌گه تعهد برای چیزی که هنوز اتفاق نیفتاده، باطله. یعنی مالک نمی‌تونه با یه کاغذ، مسئولیت ناظر رو صفر کنه.
- فایده‌اش چیه؟ خب، گرفتن تعهد از مالک بهتر از هیچیه. حداقل یه مدرک داری که نشون می‌ده مالک از خطرات خبر داشته، ولی این به تنهایی ناظر رو تبرئه نمی‌کنه. پس حواست باشه، تکیه‌ات فقط به این تعهد نباشه!
مسئولیت ناظر، چرا نمی‌تونی شونه خالی کنی؟
حالا بیایم ببینیم چرا ناظر نمی‌تونه با یه تعهد از مالک، بگه “دیگه به من ربطی نداره!”
دلیل حقوقی: همون ضمان مالم یجب که گفتم؛ تعهد مالک برای حادثه‌ای که هنوز پیش نیومده، توی دادگاه خیلی وزن نداره. اگه چیزی بشه، ناظر هم باید جواب بده.
دلیل عقلی: فکرشو بکن، اگه ناظر تعهد بگیره و دیگه کارگاه رو ول کنه، که نمی‌شه! تو برای نظارت استخدام شدی، حقوق می‌گیری که مطمئن شی همه چیز روبه‌راهه. اگه قرار بود یه کاغذ همه مسئولیت رو بشوره ببره، که دیگه ناظر نمی‌خواستیم!
پس چه بخوای چه نخوای، مسئولیت ناظر سر جاشه و باید کارتو درست انجام بدی.
وقتی ایمنی رعایت نمی‌شه، ناظر چیکار کنه؟
اگه مالک یا پیمانکار گند بزنن و ایمنی رو رعایت نکنن، ناظر نباید فقط بشینه و نگاه کنه یا فقط به یه تعهد دلخوش باشه. اینجاست که باید دست به کار بشی:
- گزارش بده: تخلفات ایمنی رو سریع به مراجع مثل شهرداری، اداره کار یا نظام مهندسی گزارش کن.
- دستور کتبی بده: به مالک و پیمانکار بگو مشکل چیه و باید درستش کنن.
- مدارک رو نگه دار: رسید گزارش‌ها رو داشته باش که اگه فردا روزی حادثه‌ای شد، بتونی ثابت کنی وظیفه‌ات رو انجام دادی.
اگه این کارا رو نکنی و خدایی نکرده اتفاقی بیفته، توی دادگاه می‌گن ناظر چرا خوابش برده بود؟ پس تنبلی رو بذار کنار و نظارتت رو جدی بگیر!
رضایت‌نامه از زیان‌دیده، یه راه فرار؟
فرض کن حادثه‌ای شد و یه کارگر آسیب دید. مالک می‌ره ازش رضایت می‌گیره و می‌گه “دیگه خیالتون راحت باشه!” ولی صبر کن، این رضایت‌نامه معمولاً فقط مالک و پیمانکار رو پوشش می‌ده و ناظر هنوز توی خطره.
چیکار کنی؟ باید مطمئن شی که توی رضایت‌نامه اسم تو هم باشه. یعنی کارگر بنویسه “من از ناظر هم راضیم و شکایتی ندارم.”
بهترش کن: اگه بتونی این رضایت‌نامه رو توی دفتر اسناد رسمی ثبت کنی یا حداقل چند تا شاهد امضا و اثر انگشت بزنن، دیگه عالیه!
اینجوری اگه کارگر بعداً ازت شکایت کرد، یه مدرک محکم داری که نشون بدی کارتو درست انجام دادی.
خب چه جور از فرد زیان دیده رضایت بگیریم؟
بالای برگه عنوان “رضایت نامه” نوشته می شود و در دو نسخه کاربنی تهیه می گردد.
متن رضایت نامه
اینجانب ………. فرزند ………. به شماره ملی ………………… کارگر تاسیساتی ساختمان با آدرس ………………… به پلاک ثبتی ………………. در مورخه ………………. در حال کشیدن سیم های برق بودم که ناگهان یک عدد اجر از
ارتفاع بر روی کتف راستم سقوط کرده و دچار شکستگی از سه ناحیه …….. و ……… و ……… آسیب دیده ام. مالک ساختمان آقای ……… فرزند ……… به شماره ملی ………………… بنده را به بیمارستات انتقال داده و درمان
صورت گرفته و هزینه های درمان را به طور کامل پرداخت نمود. بدین وسیله اینجانب کارگر …….. به شماره ملی ……………… و در مورخه ………………… به مالک ساختمان آقای ……… به شماره ملی ……………….. و همچنین به
مهندس ناظر ساختمان …….. به شماره ملی ………………. رضایت بی قید و شرط می دهم که نسبت به فقره فوق که آسیب دیده ام، هیچگونه شکایتی در هیچ مرجع قضایی و غیر قضایی و انتظامی نداشته و با امضای این برگه
رضایت خود را بی قید و شرط اعلام می نمایم.
نکات طلایی برای ناظرها
خلاصه و مفید براتون جمع‌بندی کنم:
- تعهد مالک: خوبه، ولی ناجی کامل نیست. مسئولیت ناظر هنوز پابرجاست.
- گزارش تخلف: اگه ایمنی رعایت نشد، ساکت وبی عمل از کارگاه بیرون نیا! گزارش بده و مدارک رو نگه دار.
- رضایت‌نامه: اگه حادثه شد، اسم خودتو توی رضایت‌نامه جا کن تا بعداً گیر نیفتی.
- نظارت مستمر: مثل یه عقاب همیشه بالا سر کارگاه باش و از ایمنی مطمئن شو.
دوستان، ایمنی شوخی‌بردار نیست و جان آدما توی دستته. پس با جدیت کارتو بکن و نذار یه اشتباه ساده، دردسر درست کنه. امیدوارم این حرفا براتون مفید باشه. اگه سوالی دارید، بپرسید که با هم حلش کنیم. موفق باشید!
- برچسب‌ها: مسئولیت مهندس ناظر, نظارت ساختمان
