راهنمای جامع گزارشدهی و تذکرات در نظارت ساختمان
- دسته بندی: نظارت ساختمان
- راهنمای جامع گزارشدهی و تذکرات در نظارت ساختمان

- حامد یگانه فر
- ۱۴۰۴/۰۵/۱۰
- بدون دیدگاه
راهنمای جامع گزارشدهی و تذکرات در نظارت ساختمان
فهرست مطالب
راهنمای جامع گزارشدهی و تذکرات در نظارت ساختمان
ابزارهای حیاتی یک مهندس ناظر برای تضمین کیفیت و ایمنی در پروژههای ساختمانی
مقدمه
سلام به تمامی همکاران و علاقهمندان به دنیای مهندسی! امروز میخواهیم به یکی از حیاتیترین و البته حساسترین جنبههای کار مهندسان ناظر بپردازیم: گزارشدهی تخلفات و صدور تذکرات و دستورالعملها. این بحث نه تنها از منظر فنی بسیار مهم است، بلکه میتواند در سرنوشت حرفهای یک مهندس نقش کلیدی ایفا کند.
تصور کنید در یک کارگاه ساختمانی حضور دارید. هر روز، شاهد صدها اتفاق، فعالیت و تصمیمگیری هستید. اما کدام یک از اینها نیاز به ثبت، گزارش یا حتی مداخله شما دارد؟ چه زمانی باید قلم به دست بگیرید و آینده پروژه را با گزارش خود شکل دهید؟ در این جلسه آموزشی، ما این ابهامات را برطرف میکنیم و شما را با یک نقشه راه شفاف در این مسیر آشنا خواهیم کرد.
تذکر کتبی و دستورالعمل: تفاوتها و کاربردها
ابتدا بیایید به سراغ تعریف واژگانی برویم که گاهی اوقات باعث سردرگمی میشوند. به عنوان یک مهندس ناظر در نظام مهندسی، باید تفاوت میان “دستور کار” و “تذکر کتبی/دستورالعمل” را به وضوح بدانید.
⚠️ واژه “دستور کار”
این اصطلاح بیشتر در نظام فنی و اجرایی کاربرد دارد و معمولاً قبل از شروع کار، توسط مشاور به ناظر مقیم ارائه میشود. اما در نظام مهندسی که نظارت به صورت مستمر است، چنین واژهای کاربرد ندارد. استفاده از این واژه میتواند قاضی را به سمت تصور نظارت مقیم سوق داده و منجر به محکومیت احتمالی شما شود.
✅ “تذکر کتبی” یا “دستورالعمل”
اینها نامههایی هستند که شما به محض وقوع تخلف، جهت رفع نقص صادر میکنید. این تذکرات قبل از انجام کار نیستند، بلکه در حین یا بعد از وقوع تخلف ارائه میشوند.
چه زمانی صدور تذکر کتبی وظیفه ناظر است؟
- تخلف از وظایف و مسئولیتهای مجری: اگر مجری از حدود وظایف خود عدول کند، ناظر باید تخلف را به او منعکس کرده و با تعیین فرصتی مناسب، رفع نقص را از او بخواهد.
- مشاهده ایرادات دارای خطر حادثه: هرگاه ایراداتی مشاهده کردید که احتمال وقوع حادثه را در بر داشته باشد، باید فوراً مراتب را به کارفرما، واحد کار و امور اجتماعی و مرجع صدور پروانه اطلاع دهید.
- خلاف مقررات ملی ساختمان: در صورت مشاهده مواردی خلاف مقررات ملی، ضمن تذکر کتبی به سازنده، مراتب را به مرجع صدور پروانه اعلام کنید.
- ناظران تأسیسات مکانیکی: این ناظران نیز مکلف به انطباق عملیات ساختمانی با مقررات مربوطه هستند و در صورت لزوم باید تذکر کتبی بدهند.
ابزار حرفهای خود را تکمیل کنید!
با پکیج جامع فرمها و دستورالعملهای ما، به تمامی اسناد مورد نیاز برای گزارشدهی دقیق و دفاع از حقوق خود دسترسی پیدا کنید. یک قدم به سوی حرفهایتر شدن!
تهیه پکیج کاملچه زمانی باید گزارش تخلف ارائه دهیم؟
گزارش شما، پاسخ به یک سؤال است. بنابراین، مهم است که بدانید چه زمانی باید این پاسخ را ارائه دهید. اصل کلی این است که به محض وقوع تخلف، باید تذکری برای رفع نقص ارائه دهید.
گزارشات مرحلهای و نظارت مستمر
مهندس ناظر موظف است قبل از پوشاندن هر مرحله از ساختمان، گزارشات مرحلهای خود را به مرجع صدور پروانه و سازمان استان تحویل دهد. نظارت مستمر یعنی شما باید ساختمان را زیر نظر داشته باشید و خروجی آن شامل گزارشات مرحلهای و ابلاغ تذکرات به سازنده، مالک و … باشد.
مواقع خاص و دستور توقف کار
عدم حضور مجری ذیصلاح:
ابتدا مجوز شروع به کار داده شود، سپس موارد فنی و ایمنی که “فعل زیانبار” هستند و عدم حضور مجری را “دلیل” آن ذکر کنید. تنها در این حالت میتوانید دستور توقف کار صادر کنید.
عدم رعایت موارد ایمنی:
در صورت احساس خطر جدی، باید صراحتاً نوع عدم رعایت ایمنی و راهحل آن را در گزارش خود به شهرداری درج کنید و **دستور توقف کار را صادر نمایید.**
گودبرداری و ایمنی:
**دستور توقف کار جایز نیست!** در صورت مشاهده عدم رعایت ایمنی، فقط موارد را گزارش دهید تا در صورت ریزش، مقصر شناخته نشوید.
موارد فنی:
در مورد ایرادات فنی، نمیتوانید کل عملیات را متوقف کنید. گزارش را طوری بنویسید که مثلاً **”از بتنریزی جلوگیری به عمل آید”** تا جلوی پیشرفت تخلف گرفته شود.
چه مواردی را باید در گزارشات خود درج کنیم؟
یک گزارش حرفهای و کامل، نه تنها شما را از مسئولیت مبرا میکند، بلکه یک سند ارزشمند برای پروژه خواهد بود.
اصول نگارش و جزئیات مهم
همواره پنج سؤال کلیدی “چی؟”، “چه کسی؟”، “چه جور؟”، “چه زمانی؟” و “چندتا؟” را در نگارش گزارشات خود در ذهن داشته باشید.
۱. وجود یا عدم وجود مجری ذیصلاح
در تمامی گزارشات مرحلهای، بر عدم صلاحیت سازنده یا مالک و لزوم حضور مجری ذیصلاح تأکید کنید. یک عبارت توصیه شده: “عملیات اجرایی بر خلاف مواد ۹ و ۱۰ آییننامه اجرایی ماده ۳۳ قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان بدون سازنده ذیصلاح در حال انجام است.”
۲. رعایت موارد ایمنی
در گزارش عدم رعایت ایمنی، از جملات کلی و مبهم بپرهیزید. باید صراحتاً و با جزئیات دقیق ذکر شود که چه نوع عدم رعایت ایمنی مشاهده شده است (مثلاً “داربست در ضلع شمالی فاقد پشت بند است”).
۳. زمانبندی دقیق و مسئولیت شخصی
گزارشات مرحلهای باید به موقع و قبل از پوشاندن هر مرحله ارسال شوند. ناظر باید شخصاً اقدام به تنظیم و تحویل گزارشات نماید و رسید آنها را دریافت کند.
۴. ضمیمه کردن اسناد
هرگونه تذکر کتبی یا مکاتبه را فقط به دفتری که مالک در آن پرونده تشکیل داده است تحویل دهید و یک نسخه “اسکن شد” برای خود نگه دارید.
۵. نگاه به آینده
گزارشات خود را با نگاهی به آینده تهیه کنید. ناظر موظف است به تخلفات طوری نگاه کند که در آینده نیز گریبانگیر او نشوند.
ابزار حرفهای خود را تکمیل کنید!
با پکیج جامع فرمها و دستورالعملهای ما، به تمامی اسناد مورد نیاز برای گزارشدهی دقیق و دفاع از حقوق خود دسترسی پیدا کنید. یک قدم به سوی حرفهایتر شدن!
تهیه پکیج کاملدر نتیجه
همکاران عزیز، آنچه مطرح شد، شرحی بر گزارشات و دستورالعملهایی است که در صورت بروز تخلف توسط مجری، پیمانکار یا کارفرما، یک مهندس ناظر باید ارائه کند. با تسلط بر این نکات و رعایت دقیق آنها، نه تنها به ارتقاء کیفیت ساخت و ساز کمک میکنید، بلکه مسیر حرفهای خود را نیز با اطمینان بیشتری طی خواهید کرد.
به یاد داشته باشید، یک گزارش دقیق، به موقع و مستند، قویترین ابزار شما در دفاع از عملکرد خود و تضمین ایمنی و کیفیت در پروژههای ساختمانی است.
موفق باشید!