- دسته بندی: دوره نظارت و اجرای ساختمان
- آشنایی با انواع سنگ نما و مشخصات فنی آن
- حامد یگانه فر
- ۱۴۰۴/۰۳/۲۵
- بدون دیدگاه
آشنایی با انواع سنگ نما و مشخصات فنی آن
فهرست مطالب
انتخاب سنگ نما یکی از مهم‌ترین مراحل در ساخت و ساز است که تأثیر مستقیمی بر زیبایی، دوام و ارزش یک ساختمان دارد. سنگ به عنوان یکی از قدیمی‌ترین و اصیل‌ترین مصالح ساختمانی، با قدمتی بیش از ۱۲,۰۰۰ سال، همچنان به دلیل ظاهر چشم‌نواز و هزینه‌های نگهداری پایین، گزینه‌ای محبوب برای نمای ساختمان به شمار می‌رود. در این راهنما، به بررسی انواع سنگ‌های نما، مشخصات فنی کلیدی و نکات مهم در انتخاب و نصب آن‌ها می‌پردازیم.
۱. انواع سنگ‌های پرکاربرد در نما
به طور کلی، سنگ‌هایی مانند گرانیت، تراورتن، سنگ آهک، ماسه سنگ، مرمر و کوارتزیت برای نماسازی استفاده می‌شوند، به شرطی که مشخصات و استانداردهای مربوطه را رعایت کنند. در ادامه، به بررسی ویژگی‌های رایج‌ترین آن‌ها می‌پردازیم:
۱.۱. گرانیت (سنگ خارا)
گرانیت یکی از فراوان‌ترین سنگ‌های آذرین در پوسته زمین است که به دلیل سختی و مقاومت بالا شهرت دارد. این سنگ در رنگ‌های سفید، قرمز، سبز، خاکستری و سیاه یافت می‌شود.
- ویژگی اصلی: مقاومت بسیار بالا در برابر نفوذ آب، ضربه و شرایط سخت محیطی.
- کاربرد: نماهای ساختمان‌های مهم، کفپوش فضاهای پرتردد و کانتر آشپزخانه.
نکته اجرایی: وزن گرانیت نسبت به سایر سنگ‌ها بیشتر است. این موضوع باعث افزایش بار ثقلی و نیروی زلزله وارده بر سازه می‌شود و نیازمند مهاربندی دقیق و اصولی است.
۱.۲. تراورتن
تراورتن نوعی سنگ آهک متخلخل است که در چشمه‌های آب گرم تشکیل می‌شود و یکی از پرمصرف‌ترین سنگ‌های ساختمانی در ایران است. این سنگ در رنگ‌های قرمز، لیمویی، گردویی، سفید و کرم وجود دارد.
- ویژگی اصلی: تخلخل (حفره‌های) موجود در ساختار این سنگ باعث می‌شود چسبندگی بسیار خوبی به ملات داشته باشد.
- کاربرد: انواع نماهای کلاسیک (به‌ویژه نمای رومی) و مدرن.
۱.۳. ماسه سنگ
این سنگ رسوبی از ذرات ماسه (عمدتاً کوارتز) تشکیل شده است. مقاومت فشاری قابل قبولی دارد اما متخلخل و نفوذپذیر است.
- ویژگی اصلی: ظاهر طبیعی و گرم، بافتی شبیه به ماسه.
- کاربرد: نماهای با سبک روستیک و طبیعی، محوطه‌سازی.
۱.۴. مرمر
مرمر یک سنگ دگرگون شده با درخشندگی و شفافیت منحصربه‌فرد است که ظاهری لوکس و تزئینی به فضا می‌بخشد. دارای تخلخل بسیار پایین است.
- ویژگی اصلی: زیبایی خیره‌کننده و رگه‌های رنگی طبیعی.
- کاربرد: فضاهای داخلی لوکس، مجسمه‌سازی و نماهای خاص. (برای نمای خارجی باید با احتیاط انتخاب شود)
۱.۵. سنگ لوح (اسلیت)
سنگ لوح یک سنگ دگرگون با ساختاری لایه‌لایه است که قابلیت ورقه‌ای شدن دارد. این سنگ بسیار سخت و مقاوم است.
- ویژگی اصلی: ظاهر لایه‌لایه و مقاومت بالا در برابر یخ‌زدگی.
- کاربرد: نماهای خاص، پوشش سقف‌های شیب‌دار و کفپوش.
۲. مشخصات فنی سنگ نمای استاندارد
برای اطمینان از دوام و پایداری نما، سنگ انتخابی باید دارای ویژگی‌های فنی و فیزیکی مشخصی باشد. در جدول زیر، این مشخصات به صورت خلاصه مقایسه شده‌اند.
| مشخصه فنی | استاندارد قابل قبول | اهمیت |
|---|---|---|
| جذب آب | حداکثر ۸٪ وزن سنگ | جلوگیری از یخ‌زدگی و شوره زدن نما |
| مقاومت فشاری | بسته به نوع سنگ (حداقل ۲۸ مگاپاسکال برای ماسه‌سنگ) | تحمل بارهای وارده و دوام ساختاری |
| مقاومت در برابر یخ‌زدگی | باید در آزمون‌های مربوطه پایدار باشد | حیاتی برای مناطق سردسیر |
| ضریب انبساط حرارتی | باید نزدیک به ملات پشت سنگ باشد | جلوگیری از جدا شدن سنگ از نما |
| سلامت ظاهری | فاقد ترک، رگه‌های سست و ناخالصی‌های مخرب | تضمین زیبایی و دوام بلندمدت |
۳. حداقل ضخامت استاندارد سنگ نما
ضخامت سنگ نما بر اساس عواملی مانند ابعاد قطعه، بارهای وارده (باد و زلزله) و نوع مهاربندی تعیین می‌شود.
اجرای خشک (مهار شده)
برای نصب روی سطوح خارجی قائم، حداقل ضخامت‌های زیر توصیه می‌شود:
- ۳۰ میلی‌متر: برای گرانیت، سنگ لوح، مرمر و تراورتن.
- ۵۰ میلی‌متر: برای ماسه سنگ‌ها و سنگ آهک‌های با چگالی کمتر.
ملاحظات افزایش ضخامت
در شرایط زیر، ضخامت باید افزایش یابد:
- ابعاد سنگ بزرگتر از ۱.۵ متر مربع باشد.
- نما در معرض فشار باد بسیار شدید قرار گیرد.
- برای سنگ‌های درپوش، کتیبه و پیش‌آمدگی‌ها.
مثال عملی
برای یک ساختمان ۱۰ طبقه در یک منطقه بادخیز که قرار است با سنگ گرانیت در ابعاد ۱.۲ در ۰.۸ متر کار شود، استفاده از ضخامت ۳۰ میلی‌متر به همراه مهاربندی اسکوپی استاندارد مناسب است. اما اگر ابعاد به ۲ در ۱ متر افزایش یابد، محاسبات مهندس سازه برای تعیین ضخامت جدید (احتمالاً ۴۰ میلی‌متر) و نوع مهاربندی الزامی خواهد بود.
۴. خلاصه تصویری مطالب
در این بخش، مفاهیم کلیدی این راهنما به صورت یک نقشه مفهومی ارائه شده است. برای مشاهده توضیحات مختصر، ماوس را روی هر کارت نگه دارید.
